środa, 17 grudnia 2008

Notką służę, Tóroddurze!














Tóroddur Poulsen został nominowany do Literackiej Nagrody Rady Nordyckiej, która od 1962 roku przyznawana jest pisarzom i poetom tworzącym w języku duńskim, fińskim, norweskim, szwedzkim, islandzkim, farerskim i saamskim. Do konkursu zakwalifikowano jego tomik poezji „Rot”. Wynik ogłoszony zostanie 3 kwietnia 2009 na gali w Kopenhadze.

Dla Tóroddura to już czwarta nominacja do tego prestiżowego wyróżnienia. W 2005 nominowany był jego zbiorek "Eygnamørk", w 2002 "Blódroyndir", zaś w 1996 "Reglur" – bez sukcesów.

Artyści z Wysp Owczych zdobywali Literacką Nagrodę Rady Nordyckiej dwa razy. W 1965 laureatem został William Heinesen za powieść „Det gode håb” (polskie tłumaczenie – „Wyspy dobrej nadziei” – ukazało się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego w 1974 roku w przekładzie Andrzeja Kołaczkowskiego), natomiast w 1986 główną nagrodę uczcił solidnym kęsem skerpikjøta Rói Patursson, którego wyróżniono za „Likasum” (tomik poezji).

Tóroddur Poulsen ma 51 lat, urodził się w Tórshavn. Od 1984 roku publikuje co najmniej jedną książkę rocznie, wydał kilka albumów muzycznych, jest malarzem i autorem tekstów piosenek (jego wersy nucił choćby Kári Sverrisson). Przez farerskie środowisko artystyczne uznawany za samotnika i introwertyka, ochrzczony mianem „black punkt poet”, otrzymał etykietkę subtelnego anarchisty (jadę koślawym tłumaczeniem tego, co udało się wyguglać, ewentualne zakłamania biorę na swoje plecy).
W tym roku ukazał się film wybitnej farerskiej reżyserki Katrin Ottarsdóttir, traktujący o życiu i twórczości Tóroddura. Zwiastun „Ein regla um dagin má vera nokk!” można podejrzeć tutaj – http://www.youtube.com/watch?v=PZVxUBX_taA . Jeden z Tóroddurowych wierszy w tłumaczeniu na angielski skrył się zaś tu - http://www.lyrikwelt.de/gedichte/poulsentoroddurg1.htm

PS. Na stronie małej duńskiej oficyny wydawniczej „Politisk revy” Poulsen stoi w katalogu obok Egona Bondy’ego, co wróży pysznie. O ile ktokolwiek kiedykolwiek przełoży go na polski...

poniedziałek, 1 grudnia 2008

Eivør














[foto: portal.fo]

Wiele bym dał, by tamtego dnia być niebieskawym zamszem Jej kozaczka, fikuśnym wzorem na Jej prawej skarpetce albo zakurzonym fragmentem membrany Jej bendira. Wróć – bendir został na pawlaczu w domu, trzy przecznice dalej. Na koncert w przedszkolu w Jej rodzinnej osadzie Syðrugøta zabrała jedynie sfatygowaną gitarę i książkę, którą pożyczyła szmat czasu temu od pracującej tu przyjaciółki. – To nieprzyzwoite, mam nadzieję, że Heiðrun zrozumie moje roztargnienie – przemknęło Jej przez myśl, zanim weszła od strony zatoki do podłużnego budynku przedszkola.
W jasnej, schludnej sali z widokiem na posępny fiord usiadła na podwyższonym krześle i przez chwilę obserwowała nieco przejęte dzieci. Wzięła ostatni łyk herbaty, gdy mały Fríði wybiegł z impetem z jadalni, podleciał w radosnych podskokach do zaimprowizowanej sceny i wykrzyknął: – Moja siostra też ma takie fajne włosy!

„Eivør Pálsdóttir zaczęła śpiewać zanim na dobre nauczyła się chodzić i dziś – wiele lat później – wciąż lepiej wychodzi jej nucenie niż dreptanie” – czytamy na oficjalnej stronie internetowej najbardziej rozpoznawalnej farerskiej wokalistki. „Głos Eivør jest jak krajobraz Wysp Owczych – prowadzi nas przez strome wybrzeża, wspina się na tajemnicze szczyty, po czym opada, niczym szemrzący strumień. W jednej minucie jej śpiew może być letnią bryzą lub huczącym spienionymi kaskadami sztormem, pełnym pasji i emocji”.

Eivør wydała pięć solowych albumów (ostatni ukazał się w 2007 roku w dwóch wersjach językowych – angielskiej, „Human Child” i farerskiej, „Mannabarn”). W wieku 12 lat zwiedziła Europę jako solistka farerskiego chóru. Później koncertowała w wielu zakątkach świata (m.in. w Kanadzie, Japonii, Estonii i na Grenlandii), skomponowała muzykę do islandzkiego przedstawienia teatralnego „Úlfhamssaga”, wystąpiła w farerskiej operze „Firra”, studiowała muzykę klasyczną i jazz w Reykjaviku, ma na koncie współpracę z farerską orkiestrą symfoniczną i duńskim big bandem radiowym, zdobyła kilka prestiżowych nagród fonograficznych w Danii, Islandii i ojczyźnie. Jest pierwszą osobą na Wyspach Owczych, która została odznaczona tytułem Farerczyka Roku (wyróżnienie przyznano 9 lutego 2004). Jako nastolatka śpiewała w rockowym zespole Clickhaze i etno-jazzowej grupie Yggdrasil. Nagrywa utwory w języku farerskim, islandzkim, angielskim i szwedzkim. W trakcie święta Ólavsøka 2007, przez kilkanaście minut podróżowała po Tórshavn jednym samochodem z polskim piłkarzem Andrzejem Stretowiczem i jego rodziną :)

www.myspace.com/eivorpalsdottir